تربیت جنسی کودکان

تربیت جنسیتی کودک از حساس‌ترین و مهم‌ترین مسائلی است که والدین باید به آن توجه داشته باشند. غالبا این موضوع توسط والدین مورد غفلت قرار می‌گیرد و واکنش‌های غلط آن‌ها در این زمینه اشتباهات جبران ناپذیری به جای می‌گذارد که آینده کودک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. از مهمترین آموزش‌های لازم برای تربیت جنسی فرزند، می‌توان به آموزش حرمت تن اشاره کرد. متاسفانه برخی از والدین و مربیان، سوالات جنسی را همچون تابویی می‌دانند که نباید به آن نزدیک شد. همین نگرش موجب بروز پیامدهای غیر قابل جبرانی می‌شود. آگاهی از روش‌های صحیح تربیت جنسیتی کودک و راه‌های برخورد با او به والدین کمک می‌کند تا بهترین روش را در این زمینه در پیش گیرند.

سوالات جنسیتی کودکان از چه سنی شروع می‌شود؟

بیشتر کودکان در سنین 3 تا 5 سالگی، کنجکاوی‌های زیادی در ارتباط با فیزیک و آناتومی بدن خود دارند. همین باعث می‌شود تا به بازی‌هایی مثل دکتر بازی، علاقه نشان دهند یا در ارتباط با تفاوت‌هایشان در مقابل جنس مخالف، کنجکاوی کنند. اگر والدین فضایی امن برای صحبت با فرزندشان ایجاد کرده باشند، به احتمال بیشتری مسائل و کنجکاوی‌های ذهنی شان را از والدین می‌پرسند.

آیا کنجکاوی‌های کودکان جنبه جنسی دارد؟

والدین و مربیان باید بدانند که این رفتارها و سوالات در کودکان، به هیچ عنوان جنبه جنسی ندارد و خطری در این زمینه برای بچه‌ها نیست. سوالات مکرر بچه‌ها در این زمینه را نباید به وجود تمایلات جنسی در آن‌ها نسبت داد. اما آن چه که اهمیت دارد، تحت نظر بودن رفتارهای کودک می‌باشد. یعنی والدین باید دقت داشته باشند که کنجکاوی بچه‌ها در این زمینه به حد و مرز خاصی ختم شود و ادامه پیدا نکند. برای مثال می‌توان بچه‌ها را تحت نظارت مستقیم و غیر مستقیم داشت و یا حواس آن‌ها را پرت کرد. در واقع کودکانی که در فضای امن و مناسب بزرگ می‌شوند، در سنین پایین و نوجوانی کمتر با مشکلات جنسی روبرو می‌شوند.
ارتباط میان والد فرزندی از همان روز تولد باید ایمن باشد، کودکانی که دلبستگی ایمن با والدین خود دارند در سنین بالاتر نیز ارتباط محکم تری با والدین شان بر قرار می‌کنند.

چگونه به سوالات جنسی کودکان پاسخ دهیم؟

کودکان در مقابل سوالاتی که برایشان پیش می‌آید از والدین یا اطرافیان، مخصوصا مربیان خود سوال می‌کنند. بعضی از افراد در مقابل این سوالات برخورد تند و خشن با کودکان دارند و با جدیت تمام، آن‌ها را دعوا می‌کنند و حرف‌هایشان را به دور از ادب می‌دانند. سپس از کودکان می‌خواهند که هرگز درباره این موضوع صحبتی نکنند و اگر تکرار شود، تنبیه خواهند شد.
بهتر است مراقبان کودک با حالتی دوستانه و عادی، به حرف‌های کودک خود گوش کنند. با لحنی مهربان و آرام، او را راهنمایی کنند و تفاوت بین دو جنس را کتمان نکنند. نیازی نیست اطلاعات زیادی به کودک بدهید، تنها کافی است سوالات او را در یک قالب کودکانه و غیر جنسی (یعنی طوری که حتی وقتی برای یک آدم بزرگسال می‌گویید تحریک کننده نباشد) پاسخ دهید. مطمئنا چنین کودکی به جای جست و جوی پاسخ نزد دیگران از والدین و یا مراقبانش پرسش خواهد کرد.
اگر فکر می‌کنید که پاسخ شما ممکن است سوالات بعدی را پیش بیاورد و یا ذهن او را مشغول کند، نگران نباشید؛ شما می‌توانید با همین لحن به همه سوالات او پاسخ دهید. برعکس بی پاسخ گذاشتن سوالات کودک یک علامت سوال در ذهنش باقی خواهد گذاشت.

چه نکات جنسیتی را باید آموزش داد؟

• کودک از 3 سالگی باید متوجه شود که برخی از نواحی بدنش نباید توسط دیگران لمس شود.
• طبق روش‌های تربیت جنسیتی کودک بعد از 3 سالگی باید با لباس زیر به حمام برود.
• والدین باید با در زدن هنگام ورود به اتاق، کودک را با مفهوم خصوصی و عمومی آشنا کنند.
• لباس‌های زیر کودک باید در مکان خاص و مجزا قرار گیرند.
• والدین باید با کودک خود درباره مقاومت در برابر به زور بوسیده شدن و بغل کردن، گفت و گو کنند.
• باید به کودک گفته شود که از شوخی‌های نابه جای دستی و جنسی دوری کند.

چند اصل اساسی در تربیت جنسی کودک

• هنگامی که کودک، درباره سوال‌هایش از شما کمک خواست، دروغ و پنهان کاری را کنار بگذارید. این کار شما را نزد او بی اعتبار کرده و باعث می‌شود اعتمادش به شما خدشه دار شود.
• اگر درباره سوال‌هایش از شما پرسید، ابتدا با او درباره این سوال گفت و گو کنید تا متوجه میزان اطلاعاتش در این زمینه شوید. سپس متناسب با سن و اطلاعاتش جواب سوال‌ها را بگویید. در صورتی که احساس کردید پاسخ‌ها متناسب با سنش نیست، زمان پاسخ گویی را به چند وقت دیگر منتقل کنید. مثلا بگویید:"وقتی 9 سالت شد جوابش رو میگم..."
• برای تربیت جنسیتی کودک سعی کنید میزان اطلاعات و حدسیات او را با طرح پرسش، مدیریت کنید. با این کار دانسته‌های او را به روش درست ساماندهی خواهید کرد.
• تا سنین راهنمایی، همه آموزش‌ها را به "تولید مثل" منعطف کنید. یعنی از لذت بخش بودن رابطه جنسی صرف نظر کرده و هدف را تولید مثل قرار دهید (برای این کار می‌توانید از تولید مثل گیاهان و جانوران برایش بگویید).
• در حضور خودش، اعضای بدنش را به او معرفی کنید. بعد از معرفی گوش و چشم و سایر اعضای بدن، با استفاده از اطلس‌های بدن، اعضای جنسی اش را با نام‌ علمی و کارکردش آشنا کنید.
• اگر کودک آلت تناسلی خود را دستکاری کرد، از خشونت بپرهیزید و آهسته و آرام او را مشغول کار دیگری کنید. علت این رفتار او ممکن است کنجکاوی، ناآشنایی با اعضای بدن، مشکل جسمی (خارش، انگل، سوزش خشکی پوست و...) باشد. در برخی موارد کودک از این طریق به آرامش می‌رسد. برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

اگر کودک با پیام‌های جنسی واضح مواجه شد چه باید کرد؟

در صورتی که کودک با پیام‌های واضح جنسی مواجه شد، باید بتوانید شرایط و اطلاعات او را به خوبی مدیریت کنید. از واکنش‌های هیجانی شدید مثل خشم و عضبانیت خودداری کنید چراکه این برخوردها اوضاع را بدتر می‌کند. با لحن ملایم و سوالات هدایت شده میزان اطلاعات کودک را بسنجید. پس از آن می‌توانید اطلاعات او را اصلاح کنید. توجه داشته باشید که کودک نباید پیامی از عصبانیت و تنبیه از طرف شما دریافت کند. باید در این شرایط حمایت خود را به او نشان دهید. برای برخورد صحیح در این زمینه می‌توانید از مشاورین کودک در مرکز مشاوره باران کمک بگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.